کنتور و رگولاتور ( از دستکاری کنتور و رگولاتور اکیدا خودداری فرمایید)

قبل از اینکه وسائل گاز سوز خود را به سیستم لوله کشی گاز طبیعی وصل نمایید لازم است به چند نکته مهم توجه داشته باشید:

1. لوله‌کشی داخلی توسط شرکت مجری تحت فشار هوا قرارگرفته و هیچگونه افت فشار درگیج (فشار‌سنج) مشاهده نشود. کم شدن فشارداخلی نشانه نشتی در لوله‌کشی گاز می‌باشد.
2. مطمئن شوید جهت لوله‌کشی از اجناس استاندارد استفاده شده باشد.
3. رگولاتور و کنتور نصب شده برای ساختمانی که شما در آن زندگی می کنید ظرفیت معینی را دارد. چنانچه قصد توسعه لوله کشی داخل و اضافه نمودن وسائل گازسوز را دارید حتماً این موضوع را با شرکت ملی گاز ایران در میان بگذارید تا ضمن دریافت راهنمائی های لازم در صورتی که نیاز به تعویض رگولاتور و کنتور باشد اقدام گردد.
4. توسعه لوله کشی داخلی و اضافه نمودن وسائل گازسوز توسط افراد غیر متخصص می‌تواند عواقب وخیمی را برای مشترکین به دنبال داشته باشد.
5. رگولاتور و کنتور گاز زیرنظر شرکت ملی گاز ایران و با رعایت تمامی نکات ایمنی و فنی و در محل مناسب نصب می گردد. بنابراین فقط شرکت ملی گاز ایران مجاز است در صورت لزوم محل آنها را تغییر دهد.
6. رگولاتور مجهز به وسائل ایمنی خاصی است که در صورت بروز نقص در سیستم لوله کشی شهر ، به طور اتوماتیک جریان گاز را قطع می کند تا مصرف کنندگان در معرض هیچگونه مشکلی قرار نگیرند. از دستکاری کنتور و رگولاتور اکیداً خودداری نمائید و چنانچه در این تجهیزات اشکالی ملاحظه گردید سریعاً با تلفن 194 (مرکزپیام) و یا امداد گازرسانی که شماره آن در پشت قبض ذکر شده است تماس حاصل فرمائید.
7. در هنگام قطع گاز از شبکه شهر و در مرحله نخست فوراً شیر اصلی گاز را بسته و سپس شیرهای مصرفی خانگی کلیه واحدها درساختمان را ببندید.
8. راه‌اندازی مجدد لوله‌کشی گاز بایستی با حضور کلیه ساکنین و کنترل بسته بودن کلیه شیرها و نهایتاٌ تخلیه هوا ازدورترین شیرها در هر واحد و هماهنگی با شرکت گاز انجام شود.

اجاق گاز

 در رابطه با استفاده صحیح از اجاق گاز شش نکته بسیار مهم است.

1.  ابتدا کبریت را روشن و سپس شیر گاز را باز کنید.
2.  اجاق گاز باید همیشه با شعله آبی بسوزد.
3. از وارد آوردن ضربه بوسیله ظروف سنگین روی اجاق گاز خودداری نمایید.
4. اجاق گاز و سایر وسایل گاز سوزرا درمعرض کوران هوا و جریان باد قرار ندهید.
5. از سر رفتن ظروف غذادرروی اجاق گاز جلوگیری نمایید.
6. حتی الامکان از اجاق گازهای مجهز به ترموکوپل استفاده کنید.

شیلنگ گاز

رعایت نکات ایمنی درخصوص استفاده از شیلنگ‌های مناسب برای اتصال وسائل گازسوز به لوله‌کشی ساختمان از اهمیت ویژه و حساسی برخوردار می‌باشد و چنانچه این موارد نادیده و یا کم اهمیت شمرده شوند در نهایت باعث بروز اتفاقات ناگواری خواهند بود.

1. شیلنگ‌های لاستیکی معمولی در برابر ترکیبات نفتی و گازی به سرعت فاسد می‌شوند. به همین دلیل برای وصل کردن اجاق گاز و سایر وسایلی که استفاده از شیلنگ برای اتصال آنها به سیستم لوله‌کشی گاز مجاز شناخته شده ، باید از شیلنگ‌های لاستیکی تقویت شده (چند لایه) که مخصوص گاز ساخته شده است استفاده نمود.
2. برای وصل کردن بخاری به لوله‌کشی گاز هرگز از شیلنگ‌های آب و ... غیراستاندارد استفاه نکنید.
3. شیلنگهایی که ترک دارد را قبل از نشتی گاز حتماً تعویض کنید.
4. طول شیلنگ‌های گاز نباید حداکثر از یک متر و نیم بیشتر باشد.
5. طول شیلنگ‌های گاز نباید حداکثر از یک متر و نیم بیشتر باشد.
6. شیلنگ‌های لاستیکی را باید هرچند مدت یکبار مورد بازدید قرارداد تا اطمینان حاصل شود که شیلنگ‌های مورد استفاده سوراخ ‌نشده ، ترک برنداشته و از محل بست بریده نشده باشند.
7. شیلنگ‌های گاز را در محل اتصال به شیر و دستگاه گازسوز بوسیله بست فلزی مناسب(مجهز به نوار لاستیکی ) داخلی مهار کنید و هیچگاه از شیلنگ‌های فرسوده و غیر استاندارد استفاده نفرمائید.

آبگرمکن

یکی از وسایل گازسوزی که عمدتاً پس از لوله کشی گازمنازل تهیه می شود ، آبگرمکن می باشد. این وسیله که همانند وسایل گازسوز دیگر بخودی خود هیچ خطری ندارد و در واقع جهت استفاده و به منظور راحتی و آسایش خانواده تامین می گردد ، چنانچه اصول ایمنی درکار کردن با آن رعایت نشود می تواند خطر ساز و فاجعه آفرین باشد .

علاوه بر توصیه های قبلی که در خصوص وسایل گازسوز که درصفحات قبل اشاره شد لازم است به این نکته توجه شودکه نصب آبگرمکن در حمام یا فضایی که بطور عادی در آن هواجریان ندارد باعث کمبود اکسیژن شده و ایجادخفگی می نماید .ضمن اینکه نصب هرگونه وسیله گازسوز درحمام مغایر اصول ایمنی است.

 آبگرمکن دیواری در حدود دو تا سه برابر یک آبگرمکن زمینی نیاز به مصرف گاز داردو در نتیجه اکسیژن موجود در فضای مسکونی را به سرعت مصرف کرده و درصورتیکه هوا جریان نداشته باشد ، کمبود اکسیژن درفضای آپارتمان منجربه بدسوزی آبگرمکن و تولید گازسمیcoمی‌نماید. بنابراین همواره بایستی برای دستگاههای گازسوز و خصوصاً آبگرمکن دیواری پیش بینی‌های لازم در رابطه با ورود هوای تازه صورت گیرد.

1. در ساختمان‌های کوچکتراز50 متر مربع بدلیل فضای محدود و در صورتیکه دریچه های تهویه و امکان ورود هوای تازه پیش بینی نشده باشد ، نصب آبگرمکن دیواری می‌تواند حادثه‌ساز باشد.
2. از نصب آبگرمکن دیواری در توالت و حمام جداً خودداری نمائید.
3. از نصب آبگرمکن دیواری در مغازه هایی که برای استراحت شبانه کارکنان استفاده می‌شود خودداری نمائید.

پس همیشه یادتان باشد:

آبگرمکن و سایر وسایل گاز سوز را هرگز در حمام و فضاهای محدود و بدون تهویه نصب نکنید.

دودکشها

وسایل گازسوز نیز همانند سایر وسایل مشابه جهت روشن شدن و سوختن مناسب نیاز به هوا دارند و تنها راه ارتباطی آنها با فضای خارج از ساختمان از طریق دودکش می باشد . گاز گرفتگی از جمله حوادثی است که معمولا در اثرفقدان دودکش مناسب برای وسایل گازسوز به خصوص بخاری و آبگرمکن و عدم تهویه کافی درفضای اتاق روی میدهد . سوختن ناقص گاز و تجمع گازهای مسموم کننده و یا حتی کمبود اکسیژن سبب مسمومیت افرادی که درچنین فضایی تنفس می کنند شده و ممکن است به مرگ آنها منتهی شود. بنابراین برای جلوگیری از خطرات ناشی از سوختن ناقص وسایل گازسوز و گازگرفتگی به این نکات دقیقاً توجه شود

 هر وسیله گاز سوز باید دارای یک دودکش استاندارد و مجزا ومجهز به کلاهک باشد.

1. همواره محل اتصال دودکش به وسایل گازسوز را بازرسی و از آببندی و ثبات آنها اطمینان حاصل نمایید.
2. مسدود شدن دودکش سبب سوخت ناقص و ایجاد گازهای خطرناک و مسموم کننده وبرگشت چنین گازهایی به داخل فضای زندگی گردیده و باعث گازگرفتگی ومرگ می شود.دودکش وسایل گاز سوز در محل عبور از شیشه های پنجره نباید مستقیماً با شیشه در تماس باشد. زیرا در چنین صورتی امکان شکستن شیشه در اثر حرارت و لق شدن و افتادن دودکش وجود دارد.در صورتیکه دودکش از پنجره به بیرون هدایت شده است باید دارای حداقل یک متر ارتفاع عمودی از محل خروج از پنجره باشد.
3. هر چند وقت یکبار کلاهک دودکش های وسایل گازسوز را بازرسی وچنانچه کلاهک افتاده باشد آنرا در محل خود نصب کنید . قابل ذکر است که کلاهک علاوه بر اینکه از نفوذ باران و برف و افتادن سایر اشیا به داخل دودکش جلوگیری می کند، در منظم سوختن وسیله گازسوز نیز موثر است . ضمناً از فشردن بیش از اندازه کلاهک که باعث تغییر حالت وگرفتگی منافذ خروج گازهای دودکش می شود نیز خودداری کنید.
4. انتهای دودکش های توی کار باید حداقل 1 متر از سطح پشت بام بالاتر باشد.هر وسیله گازسوز بایستی دارای دودکش مناسب و بدون اشکال جهت تخلیه گازهای حاصل از احتراق به فضای آزاد باشد و هرگونه نقص و نارسایی و رعایت ننمودن استانداردها در این مورد موجب حادثه خواهد گردید.
5. در هنگام ساخت، خرید واجارة منزل به دودکش وسایل گازسوز کاملاً توجه فرمائید و تا حدالامکان از خرید و اجارة خانه‌هائی که فاقد دودکش مناسب در داخل دیوار می باشد خودداری فرمائید.
6. تمام دودکش های وسائل‌گازسوز بایستی‌ حتماً مجهز به ‌بخش ‌عمودی متناسب‌وکلاهک H باشد.
7. از قراردادن خروجی دودکش به صورت افقی با کلاهک و یا بدون کلاهک در زیر سقف و بالکن جداً خودداری فرمائید.
8. دودکش در داخل دیوار و‌خارج‌ آن و محل‌اتصال به‌وسیله گازسوز بایستی کاملاً آببندی باشد. هردرز کوچکی می‌تواند باعث خروج گازهای حاصل از احتراق و حادثه گردد.
9. حتی‌الامکان از نصب زانوی اضافی در مسیر دودکش خودداری نمائید. زیرا زانو کارآئی دودکش را کاهش می‌دهد.
10. به ‌هیچ عنوان دودکش وسایل‌گازسوز وهواکش )فن( را از یک ‌لوله یا‌ کانال مشترک عبور ندهید.
11. برای دودکش داخل و بیرون دیوار به هیچ عنوان از لوله‌های پلاستیکی و غیر مقاوم در برابر حرارت استفاده نشود.
12. دودکش باید از ورقهای ضد زنگ (گالوانیزه) و نسبتاً ضخیم انتخاب شود.
13. آبگرمکن و بخاری حتماً بایستی مجهز به دودکش باشد . از نصب این وسیله‌ها بدون دودکش در محیطهای بسته جداً خودداری نمائید.
14. استفاده از دودکش‌های مشترک بایستی با نظر متخصصین ‌و مهندسین ‌مشاور تأسیساتی ‌انجام ‌گردد.
15. استفاده از دودکشهای ‌آکاردئونی ‌آلومینیومی بعلت ‌عدم امکان ‌آببندی در ابتدا و انتها خطرناک می‌باشد.
16. از قراردادن قطعات لوله دودکش بصورت لب به لب خودداری نمائید و حتماً از دودکشهای نوع نر و ماده که باعث آببندی در محل اتصال و عدم خروج گازهای حاصل از احتراق خواهد شد ، استفاده نمائید.
17. ازاضافه نمودن به طول بخش افقی دودکش در قسمت‌های فوقانی ساختمان جهت ساخت اطاقک و انباری بر روی بام خودداری نمائید. در هنگام ساخت طبقه‌ای جدید دودکش‌های قدیمی را عمودی و استاندارد ادامه داده و در حین عملیات ساختمانی دودکش را در مقابل ریزش مصالح و نخاله ساختمانی و انسداد داخلی کاملاً محفوظ نگهدارید.
18. هنگام عبور دودکش از داخل دیوار و تقاطع آن بایستی قطر لوله فلزی کاملاً یکسان باشد کم‌کردن قطر لوله هنگام خروج از ساختمان)دیوار یا سقف(مجاز نمی‌باشد.
19. ازنصب دودکش درحیاط ‌خلوتهای رو بسته خودداری نمائید. داکت دودکشها باید خروجی از بالا و پایین به هوای آزاد داشته باشد و به هیچ وجه هیچگاه بالای داکت مسدود نگردد.
20. دودکش‌ها را مرتباً بازرسی نمائید و از آزادبودن مسیر دودکش اطمینان حاصل نمائید.
21. اطراف لوله‌های دودکش موجود در موتورخانه بایستی کاملاً آببندی گردد تا از نفوذ گازمونواکسید کربن (CO) به داخل بنا و یا موتورخانه جلوگیری شود.
22. در هنگام هرگونه ساخت و ساز مراقب باشید ، مصالح ساختمانی بداخل دودکشها ریخته نشود و راه ورودی دودکش را مسدود نکرده باشد.
23. هر ساله قبل از روشن کردن وسائل گرمازا ، مراقب باشید مسیر دودکش‌ها توسط پرنده ای لانه‌سازی و مسدود نشده باشد.
24. بخش عمودی (خروجی) دودکش حداقل بایستی 3 برابر بخش افقی درنظر گرفته شود و حداقل ارتفاع بخش عمودی نبایستی از یک متر کمتر باشد.
25. از تغییر قطر در خروجی دودکش و کم کردن سایز آن خودداری نمائید.
26. جهت جلوگیری از پدیده خطرساز «مکش معکوس» در ساختمانها لازم است بر روی قسمت زیرین درب ورودی هر آپارتمان از دریچه تهویه کرکره ای یا آیفونی مناسب به طول 50×20 سانتیمتر استفاده گردد . همچنین زیر دربهای ورودی اطاق خواب ها نیز حدود 3 تا 5 سانتیمتر بازباشد.
27. انتهای کلیه دودکشها بایستی حداقل یک متر از سطح پشت بام بالاتر بوده و از دیوار‌ه‌های جانبی نیز حداقل یک متر فاصله داشته باشد و حتی المقدور ازکلاهک Hاستفاده گردد.
28. قسمت عمودی دودکش بایستی برروی پایه‌های مناسب قرارگیرد تا وزن آن به پایه منتقل شود و از کج شدن آن جلوگیری بعمل آید. ضمناً بخش عمودی دودکش برروی نماها بایستی توسط بست‌های مناسب به دیوار محکم گردد. همچنین مراقب چرخش کلاهک به سمت زمین باشید ، در این صورت اینگونه دودکش‌ها کارآئی لازم را ندارند و عدم خروج گازهای حاصل از احتراق جان شما را تهدید می‌کند.

بخاری های گازسوز

1. در صورتیکه بعد از فصل سرما بخاری را جمع آوری می کنید حتما انتهای شیر را با در پوش مسدود نمایید و درهنگام وصل مجدد از افرادبا صلاحیت کمک بخواهید. با سرد شدن هوا اولین اقدام در تمامی خانه ها آماده کردن بخاری جهت تأمین گرما می باشد . اما قبل از اینکه بخاریهای گازی خود را روشن کنید به این نکات ذیل دقیقاً توجه کنید تا بتوانید علاوه برخانه گرم ، آسایش و راحتی خیال هم داشته باشید.
2. یکی از نکات اساسی این است که همیشه اجازه بدهید هوای کافی برای تنفس شما و جهت سوختن بخاری گازسوز به اتاق برسد. وجود روزنه های زیر دربها برای این منظور مفید می باشند. بنابراین روزنه های زیر دربها را با اشیاعی همچون پارچه ، پتو و ... مسدود ننمایید.
3.  از صحیح سوختن گاز و سلامت بخاری بوسیله افراد ذیصلاح مطمئن شوید.
4. از سلامت دودکش مربوط به بخاری اطمینان حاصل نمایید. 
5. از تبدیل بخاری و سایر وسایلی که با سوختهای دیگر مورد استفاده قرار می گیرند به وسایل گازسوز جدا خودداری نمایید
6. هر بخاری و یا سایر وسایل گاز سوز باید به یک دودکش مجزا و مجهز به کلاهک متصل باشند.
7. قرار گرفتن پرده، لباس، رختخواب، ظروف پلاستیکی و سایر اشیاء قابل اشتعال در مجاورت بخاری می تواند سبب وقوع آتش سوزی در منزل گردد.
8. درصورتیکه احساس کردید سوخت بخاری ناقص بوده و یا باشعله آبی نمی سوزد به آن بی‌تفاوت نمانید، ممکن است این نقص ناشی از نرسیدن هوای کافی به بخاری باشد.

دقت نمایید: بخاری بایستی همواره با شعله آبی بسوزد.

روشنایی

سیستم حرارت مرکزی

1. محل اتاقک موتورخانه بایستی به طریقیباشد که هوا در آن جریان داشته باشد. به عبارت دیگر هوا از دریچه ای وارد و از دریچه یا پنجره دیگری به خارج هدایت شود.
2. زیر درب موتورخانه جهت عبور جریان، حداقل 5 سانتی متر با زمین فاصله داشته باشد و در قسمت پایین درب نیز یک دریچه مشبک جهت تهویه تعبیه گردد.
3. توصیه می شود موتور خانه مجهز به هواکش (FAN) باشد.
4. پنجره موتورخانه را همیشه نیمه باز نگه دارید.
5. منافذ دودکش ها باید کاملاً آببندی شده باشد.
6. کنترل نمایید از اطراف دیگ و مابین پره ها گازهای حاصل از احتراق در فضا پخش نشود تا در معرض خطر قرار نگیرید.
7. در هنگام ورود به موتورخانه، درب را باز نگه دارید و چند لحظه تأمل نموده و سپس وارد موتورخانه شوید تا در صورت وجود احتمالی گازهای سمی ، تبادل هوا با فضای بیرون انجام گیرد.
8. ازتعبیه لوله های دودکش به صورت افقی و بیش از یک متر در موتورخانه، خودداری فرمایید.
9. از نصب زانوهای متعدد دودکش در موتورخانه جداً پرهیز نمایید . در صورتیکه سیستم فعلی منزل شما بدین صورت بوده ، در اولین فرصت نسبت به اصلاح سیستم دودکش دستگاه شوفاژ اقدام فرمایید.
10. اطراف لوله های بالارونده ( آب سرد و گرم و .. ) از موتورخانه را کاملاً و توسط مصالح مناسب، آببندی نمایید. در غیر اینصورت امکان نفوذ گاز سمی مونواکسیدکربن از اطراف لوله ها به واحد مسکونی شما وجود دارد

شومینه های گازی

شومينه وسيله گرمايشي است که در سالهاي اخير بيشتر به عنوان دکور و تجملات از آن استفاده مي شود . توجه داشته باشيد وسائل گازسوز فقط مي تواند نيازهاي گرمايشي را تأمين نمايد و هر نوع بهره برداري فرعي و احياناً غيراستاندارد و نا ايمن از آنها مي تواند پيامدهاي خطرناکي داشته باشد.

جهت ايمني بيشتر توجه شما را به نکات ذيل جلب مي نمايد:

1. به منظور جلوگيري از خطر نشتي گاز ، شومينه بايستي مجهز به ترموکوپل و شير جداگانه قطع و وصل باشد.
2. نحوه ساخت تنوره آجري شومينه بايستي به نوعي باشد که اولاً به سهولت مکنده گازهاي حاصل از احتراق باشد و ثانياً جهت دهنده گازهاي حاصل از احتراق به سمت بالا و دودکش فلزي تعبيه شده (در بخش فوقاني) باشد.
3. اجاق شومينه بايستي کاملاً در راستا و زير دودکش قرار داده شود تا گازهاي حاصل از احتراق به فضاي اتاق نفوذ نکند.
4. .براي خروج سهل و ايمن گازهاي حاصل از احتراق از دودکش به قطر 15 سانتيمتر استفاده شود.
5. نصب شومينه در آپارتمانهاي کوچک مي تواند خطرساز باشد . در اينگونه مواقع ترجيحاً از بخاري گازي استفاده شود.
6. دودکش شومينه بايستي بدون درز تا بالاي بام ادامه داشته و حتماً داراي کلاهک H باشد.
7. شير شومينه را در پايان فصل زمستان بسته و خروجي آنرا با درپوش مسدود نماييد.
8. به هيچ عنوان به منظور رقص نور شعله ، شومينه را عمداً زردسوز ننمائيد. شعله زرد به معني توليد گازسمي مونواکسيدکربن در دستگاه مي باشد.
9. .با توجه به امکان نفوذ گازسمي (CO) از درزهاي دودکش آجري به ساختمان حتي الامکان درشومينه ازدودکش آجري استفاده نگردد.
10. دودکش شومينه مستقیماً تا بالاي بام(بدون استفاده از زانوهاي متعدد) ادامه داشته باشد.
11. شيرشومينه بايستي خارج ازآن قرارداده شود تا در هنگام آتش سوزي احتمالي بدون هرگونه آسيب بتوان گاز را قطع نمود .
12. ارتفاع دهانه نماي دودکش نبايستي آنقدر زياد باشد که بخشي از گازهاي حاصل ازاحتراق به محل سکونت شما نفوذ نمايد . براي ساخت شومينه نياز به مشاوره با کارشناسان معتبر مي باشد.
13. بدليل انتقال حرارت از اجاق شومينه به رابط شير اصلي گاز حتماً بايستي از لوله هاي مسي فشارقوي و اتصالات مطمئن استفاده شود.
14. قبل ازروشن نمودن شومينه حتماً از بازبودن دريچه شومينه (دمپر) اطمينان حاصل نماييد. چنانچه دمپر درحالت بسته باشد، تمامي گازهاي سمي ناشي از احتراق به فضاي مسکوني برگشته و خطرناک مي باشد.